پيشينه روضه‌خوانی و نوحه‌سرايی بر مصائب اهل بيت(ع) در حرم مطهر امام رضا(ع) به دوره صفوی برمی‌گردد و قديمی‌ترين سند در اين باره، مربوط به پرداخت حقوق فردی به نام «محمد حسين روضه‌خوان» برای روضه‌خوانی عاشورای حسينی در سال 1025 قمری است.
آيين روضه‌خوانی در حرم به سه گونه: نذری، وقفی و رسمی صورت می‌پذيرد.
در روضه‌خوانی نذری، زيارت‌نامه‌خوان‌ها به درخواست زائران روضه هم می‌خوانند.
روضه‌خوانی وقفی بر اساس نظر واقف و مطابق وقف‌نامه‌ها است. از نخستين نمونه‌های اين دست روضه‌خوانی‌ها وقف‌نامه سيد ابوالحسن صاحب‌نسب به سال 1129 قمری است که در آن عايدات دو قريه علی‌آباد و موسی‌آباد به روضه‌خوانی در حرم اختصاص يافته است.
گاه ديده شده است که شماری از نيکوکاران، بخشی از املاک يا درآمد حاصل از املاک خود را برای روضه‌خوانی در مساجد يا ديگر مکان‌ها منظور کرده‌اند و در همان‌جا قيد نموده‌اند که هزينه‌ها، تعيين زمان، نوع پذيرايی و مهمانان، با نظر آستان قدس مشخص شود. گاه اين وقف‌ها در شهرهای ديگر بوده که نمايندگان آستان قدس بر آن نظارت دارند.
روضه‌خوانی رسمی اما از گذشته در حرم مطهر رضوی معمول بوده و در اسناد دوره‌های صفوی و افشاری به پرداخت انعام روضه‌خوان‌ها اشاره شده است. اسناد دوره قاجار هم که به برپايی آيين‌ها و مراسم سوگواری و روضه‌خوانی تصريح دارد